autor Zbigniew Zieliński Co to jest konsorcjum?
Grupa firm wspólnie ubiegających się o realizację zamówienia w ramach przetargu publicznego może starać się o uzyskanie gwarancji wadialnej. Należy zacząć od określenia tego czym jest konsorcjum.
Konsorcjum stanowi kooperację dwóch lub więcej podmiotów, którego celem jest osiągnięcie wspólnego celu gospodarczego. Jest to związek o charakterze przejściowym, co oznacza że nastawiony jest na realizację konkretnego przedsięwzięcia. Konsorcjum jest rodzajem porozumienia między podmiotami, zawiązywanym na podstawie umowy konsorcjum. Nie jest to podmiot, którego funkcjonowanie regulują konkretne przepisy prawa, nie jest spółką prawa handlowego i nie ma własnej osobowości prawnej. Jest to zatem twór stricte umowny. W obrębie konsorcjum obowiązuje podział odpowiedzialności za konkretną część zobowiązań. Relacje między członkami konsorcjum reguluje umowa.
Konsorcjum w zamówieniach publicznych
Zgodnie z przepisem art. 58 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych wykonawcy mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie zamówienia publicznego. Wspomniany przepis otwiera możliwość tworzenia konsorcjum w celu uzyskania zamówienia publicznego.
Warto wspomnieć, że na gruncie nowej ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 11 września 2019 r. (art. 59), nie jest możliwe narzucenie formy współpracy konsorcjantom. Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia mogą brać udział w postępowaniu w dowolnej formie prawnej.
Gwarancja wadialna dla konsorcjum
Konsorcjum biorące udział w postępowaniu może uzyskać i wnieść gwarancję wadialną ubezpieczeniową, która zastępuje wadium wniesione w pieniądzu.
W tym zakresie istniało wiele wątpliwości i sporów, głównie w przedmiocie tego czy wadium w postaci gwarancji wadialnej powinno być wystawione na wszystkich wykonawców występujących wspólnie czy też dla każdego podmiotu osobno. Wątpliwości te rozstrzygają orzeczenia sądów. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2018 r. (IV CSK 86/17) Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził, że gwarancja wadialna wystawiona po zawiązaniu konsorcjum wyłącznie na pełnomocnika wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego, stanowi skuteczne zabezpieczenie złożonej oferty i nie może stanowić podstawy do wykluczenia z udziału w postępowaniu.
Również Sąd Okręgowy w Warszawie przychylił się do takiego stanowiska. W wyroku z dnia 14 października 2015 r. (XXII Ga 1313/15) Sąd Okręgowy stwierdził, że gwarancja wystawiona na jednego z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zawówienia, będącego prawidłowo umocowanym pełnomocnikiem i uprawnionego działania w imieniu i na rzecz pozostałych współwykonawców, spełnia wymogi ustawowe i nie stanowi powodu, dla którego należałoby uznać za nieskuteczne wniesienie wadium w postępowaniu.
Złożenie gwarancji ubezpieczeniowej lub gwarancji bankowej zapłaty wadium przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia, wystawionej na rzecz jednego z tych wykonawców jest więc wystarczającym zabezpieczeniem wspólnie złożonej oferty.
Nie ma znaczenia czy podmiot wnoszący wadium (konsorcjant) w imieniu konsorcjum jest liderem konsorcjum czy członkiem konsorcjum.