autor Zbigniew Zieliński Wielu uczestników przetargów zadaje sobie pytanie: czy wpłacone wadium przepada, jeśli nie zostanę wybrany do realizacji zamówienia? Zgodnie z przepisami prawa, zasady dotyczące zwracania wadium w przypadku przetargów są powszechnie obowiązujące. W niniejszym artykule przyjrzymy się głównym kwestiom dotyczącym zwracania wadium w kontekście przetargów, aby lepiej zrozumieć, kiedy może ono przepaść, a kiedy zostanie zwrócone.
Co to jest wadium i na czym polega?
Wadium to suma pieniężna lub gwarancja ubezpieczeniowa warunkująca udział w przetargu. Oznacza to, że wadium musi być wpłacone w momencie złożenia oferty. Właśnie dlatego wiele osób zastanawia się, czy wpłacone wadium przepada. Warto dodać, że wysokość wadium ustalana jest przez zamawiającego na podstawie Prawa Zamówień Publicznych i obowiązujących na mocy przepisów progów. Wadium to procent od wartości zamówienia netto, a więc im większa wartość zamówienia i bardziej intratny kontrakt, tym wartość zabezpieczenia w postaci wadium jest większa. Zgodnie z przepisami wadium jest zwracane wszystkim oferentom, którzy nie wygrali przetargu. Wadium chroni interesy zamawiającego przed nieuczciwymi praktykami wykonawców, którzy nie wywiązują się z warunków umowy. Jest to także zabezpieczenie dla wykonawców w sytuacji, w której zamawiający uchyla się od podpisania umowy.
Kiedy wadium nie jest zwracane?
Wpłacone wadium może nie być zwracane wykonawcy, który wygrał przetarg, ponieważ może stanowić zaliczkę na poczet zabezpieczenia realizacji umowy. Wadium w tym przypadku stanowi zabezpieczenie dla zamawiającego przed różnymi sytuacjami, takimi jak:
- Rezygnacja uczestnika — jeśli uczestnik przetargu zrezygnuje z udziału po podpisaniu umowy lub nie dopełni innych warunków określonych w dokumentacji przetargowej, wadium może przepaść.
- Niedopełnienie warunków — jeśli uczestnik nie spełni określonych warunków lub nie złoży wymaganych do podpisania umowy dokumentów, wadium może zostać utracone.
- Uchybienie terminowi — w niektórych przypadkach, jeśli uczestnik nie dostarczy wymaganej dokumentacji lub nie ureguluje dodatkowych opłat w wyznaczonym terminie, wadium także może przepaść.
Kiedy przepada wadium w przetargu, a kiedy zleceniodawca musi zwrócić wadium?
Jak wspomniano wcześniej, wadium jest także zabezpieczeniem interesów wykonawcy. Istnieją sytuacje, kiedy przepada wadium w przetargu, ale na poczet oferenta. Przykładem takiej sytuacji może być uchylanie się zamawiającego od zawarcia umowy pomimo wyboru danego wykonawcy. W takim przypadku zgodnie z przepisami prawa wykonawca ma prawo do zwrócenia wadium w podwójnej wysokości. Jest to forma rekompensaty za utracone możliwości wynikające z niewywiązania się zamawiającego z zawarcia umowy oraz za poniesione koszty i trudności związane z udziałem w przetargu.
Czy wadium na licytacji jest zwracane?
Niezależnie od tego, czy wadium zostało wpłacone w ramach przetargu, czy licytacji, zawsze jest zwracane uczestnikom, których oferta w drodze postępowania nie wygrała. Zwrot wadium następuje zwykle w ciągu kilku dni roboczych. Jeśli chodzi o licytacje komornicze, wadium jest zaliczką na poczet zakupu licytowanego mienia i jego kwota pomniejsza kwotę zakupu. Wadium w licytacji wynosi 10% wartości przedmiotu sprzedaży. Również w tym przypadku wadium może nie zostać zwrócone. Dotyczy to sytuacji, gdy oferent nie ureguluje należności w ustalonym terminie.
Gwarancja wadialna ubezpieczeniowa zamiast wpłaty wadium
Uczestnicy przetargów mogą skorzystać z gwarancji wadialnej ubezpieczeniowej jako alternatywy dla wpłaty wadium. Wówczas ubezpieczyciel zobowiązuje się do pokrycia kwoty wadium. Jeśli wykonawca nie podpisze kontraktu, który wygrał , zamawiający może wystąpić do ubezpieczyciela o wypłatę kwoty gwarancji. W takiej sytuacji ubezpieczyciel pokrywa kwotę wadium na rzecz zamawiającego. Następnie ubezpieczyciel, który wypłacił rekompensatę zamawiającemu, może podjąć kroki w celu odzyskania pełnej sumy od wykonawcy, który nie wywiązał się z obowiązku podpisania umowy.
Podsumowując, wadium może zostać zwrócone uczestnikowi przetargu w różnych sytuacjach, m.in. gdy nie zostanie wybrany do realizacji zamówienia, warunki przetargowe zostaną zmienione lub nie zostaną spełnione przez zamawiającego bądź w przypadku anulowania przetargu. Jednakże istnieją również okoliczności, w których wadium może przepaść, np. w przypadku niepodpisania umowy lub niedostarczenia dokumentacji przetargowej przez uczestnika.